Αιτίες
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που προκαλείται κραδασμός σε ένα όχημα. Μερικοί προέρχονται από τη φυσική λειτουργία του οχήματος, όπως η περιστροφή των μηχανικών μερών του, μηχανή, σύστημα μετάδοσης, κλπ. Άλλοι, από τη φθορά ή την κακή ποιότητα ενός ή περισσοτέρων μερών του οχήματος.
Στην περίπτωση ενός οχήματος κάθε κραδασμός αποτελείται απο τρείς μαραμέτρους.
Σημείο διέγερσης – πρόκειται για το στοιχείο που προκαλέι τον κραδασμό
Πορεία μετάδοσης – που περιλαμβάνει τα μέρη που συγχρονίζονται και μεταδίδουν τον κραδασμό
Σημείο εκτόνωσης – το στοιχείο στο οποίο γίνεται αισθητός ο κραδασμός
Το στοιχείο που δημιουργεί τον κραδασμό μπορεί στην πραγματικότητα να βρίσκεται μακριά απ’ το σημείο στο οποίο γίνεται αισθητός. Για παράδειγμα ένα χαλασμένο αμορτισέρ μπορεί να δημιουργεί τον κραδασμό, ο οποίος μέσω των συγχρονισμένων μερών του συστήματος διεύθυνσης να εκτονώνεται στο τιμόνι κι έτσι να παρατηρείται τρέμουλο τιμονιού.
Βέβαια το τρέμουλο του τιμονιού μπορεί να προκαλείται από διάφορες αιτίες:
- Κακή ή ανεπαρκής ζυγοστάθμιση
- Διαφορά στην ακαμψία των πλαινών του ελαστικού
- Ελαττωματική ζάντα
- Ασύμετρο ελαστικό
- Κακή τοποθέτηση τροχών
- Ελάττωμα στο σύστημα φρένων
- Ελάττωμα στο σύστημα μετάδοσης ή της μηχανής
- Προδιαγραφές οχήματος
- Συνδυασμός ενός ή περισσοτέρων απο τα παραπάνω
Στο παρακάτω σχήμα φαίνονται οι κυριότεροι λόγοι πρόκλησης κραδασμών απ’ τους τροχούς.
Αν δεν υπάρχει βλάβη σε μέρος του οχήματος ή αν οι προδιαγραφές του οχήματος δεν έχουν επηρεαστεί από την μετατροπή κάποιου μέρους του, τότε η πιο συνηθισμένη αιτία για το τρέμουλο του τιμονιού είναι η κακή τοποθέτηση και η ανεπαρκής ζυγοστάθμιση των τροχών.
Zυγοστάθμιση
Όταν ένα ελαστικό τοποθετείται σε μια ζάντα, έχουμε δυο ελαφρώς ατελής μονάδες που δημιουργούν ένα σύνολο που μπορεί να ζυγίζει, κατα μέσο όρο, 20 κιλά. Οι πιθανότητες αυτό το σύνολο να έχει την τέλεια συναρμογή και την ιδανική κατανομή βάρους, είναι μηδαμινές. Αρκούν 10 γραμμάρια διαφοράς στην κατανομή του βάρους για να δημιουργηθεί κάποιος κραδασμός. Το παρακάτω σχήμα δείχνει πώς μια ανισομέρεια δημιουργεί κραδασμό.
• Στατική ανισομέρεια
Συμβαίνει όταν υπάρχει μεγαλύτερο ή μικρότερο βάρος σε σημείο του ελαστικού. Αποτρέπει την ομαλή κύληση του ελαστικού, δημιουργώντας αναπήδηση του τροχού.
• Δυναμική ανισομέρεια
Συμβαίνει όταν υπάρχει διαφορετικό βάρος σε ένα ή και στα δυο πλαϊνά του συνόλου ελαστικού/ζάντας και δημιουργεί το «κοσκίνισμα» του τροχού.
• Τοποθέτηση
Τα σημερινά ζαντολάστιχα κατασκευάζονται με χαρακτηριστικά που διευκολύνουν την βέλτιστη τοποθέτηση. Οι ζάντες έχουν σημάδια που καθορίζουν το χαμηλότερο σημείο της διαμέτρου τους. Τα λάστιχα, επίσης έχουν σημάδι για το υψηλότερο σημείο. Συνδυάζοντας αυτά τα δυο σημεία, ελαχιστοποιούμε το βάρος κατα τη ζυγοστάθμιση και πετυχαίνουμε το βέλτιστο κεντράρισμα ζάντας/ελαστικού.
• Διαφορά δυναμικού περιμέτρου
Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένα λάστιχο μπορεί να είναι κατασκευασμένο με διαφορετική ακαμψία στα πλαϊνά του, δημιουργώντας διαφορά δυναμικού, καταλήγοντας σε πρόβλημα απόδοσης και οδηγικής συμπεριφοράς. Τα νέας τεχνολογίας μηχανήματα ζυγοστάθμισης μπορούν να εντοπίσουν αυτό το ελάττωμα και να υποδείξουν στον τεχνικό την ιδανική θέση του ελαστικού προκειμένου να εξαλειφθεί το πρόβλημα.
• Τοποθέτηση βαριδίων
Πολλά απ’ τα σημερινά είδη ζαντών απαιτούν τοποθέτηση ιδιαίτερων βαριδίων, ώστε να επιτευχθεί η ακριβής ζυγοστάθμιση. Ο τεχνικός συνήθως μπορεί να συμβουλέσει για την καλύτερη μέθοδο.
Υπάρχουν δυο κατηγορίες τροχών, αυτοί που κεντράρονται κατα την τοποθέτηση στις πλήμνες (hub centric) και αυτοί που κεντράρονται στα μπουλόνια (lug centric). Κάθε τύπος έχει και διαφορετική μέθοδο τοποθέτησης που απαιτεί ειδικό εξοπλισμό.
Στο εμπόριο υπάρχουν ειδικοί δακτύλιοι πλήμνης (hub rings) που βοηθάνε στην σωστή τοποθέτηση της ζάντας στο μουαγέ και έχουν αποτελέσματα και στους δυο τύπους τροχών.
Στην παρακάτω εικόνα, έχουμε την πλήμνη με κόκκινο χρώμα. Η εργοστασιακή ζάντα του αυτοκινήτου είναι hub centric, άρα η διάμετρος του κέντρου της ταιριάζει με τη διάμετρο της πλήμνης.
Τί γίνεται όμως αν το κέντρο της ζάντας είναι μεγαλύτερο; Συνήθως τοποθετούμε τη ζάντα στα μπουζόνια και έτσι την κάνουμε lug centric. Για να γίνει η ζάντα πάλι hub centric απλά τοποθετουμε ένα hub ring ανάλογης διάστασης.
Παρακάτω φαίνεται η διαφορά της εργοστασιακής ζάντας (κόκκινη βούλα) και της aftermarket (μπλέ βούλα). Το δαχτυλίδι βοηθά ώστε η διαδικασία να γίνει με βάση τις προδιαγραφές του κατασκευαστή, δηλαδή με την hub centric μέθοδο.
πηγή:
www.pajeroclub.gr